منوی سایت
مقدمه
دوره کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، به عنوان یکی از مقاطع آموزشهای رسمی دانشگاهی در نظام آموزش عالی کشاورزی و مرحله تکمیلی دوره کارشناسی اقتصاد کشاورزی، به نحوی پیریزی شده است که دانشجویان داوطلب پس از پذیرفته شدن در آزمونهای ورودی طبق یک برنامه مدون، طی دو سال تحصیل و تحقیق، توانایی لازم برای بررسیهای علمی، آماری و تطبیقی در زمینههای اعمال اصول کلی اقتصاد عمومی در فعالیتهای متنوع کشاورزی را کسب نمایند.
بنابراین تعریف، هدف از برگزاری دوره کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی پرورش افرادی است که با تکیه بر اندوختههای نظری و تجارب و یافتههای عملی از مجموع علوم کشاورزی در دوره کارشناسی در دانشکده کشاورزی و یا در دانشکده منابع طبیعی و نیز با اتکا، بر آموختههای نظری و عملی در زمینه تئوریهای اقتصادی و اصول و موازین اقتصاد کشاورزی بتوانند نقش مهم خویش در جریان برنامههای توسعه کشاورزی را ایفا نمایند.
نقش و توانایی
فارغالتحصیلان دوره کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی میتوانند در جریان فعالیتهای اقتصادی مرتبط با برنامههای جامع توسط کشاورزی و روستایی در زمینههای آموزشی، پژوهشی و اجرایی در مقام کارشناس ارشد به عنوان مربی، پژوهنده، برنامهریز، تحلیلگر، ارزشیاب و یا مجری انجام وظیفه نمایند.
ضرورت و اهمیت
الف. ضرورتهای ایجاد دوره کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی به قرار زیر میباشد:
1. تأمین نیروی انسانی متخصص برای بررسی مسائل و مشکلات اقتصادی مرتبط به بخش کشاورزی.
2. تربیت مربیان مورد نیاز مؤسسات آموزشی و اجرایی برای تدریس زمینههای مربوط به اقتصاد کشاورزی.
3. تربیت پژوهندگان مورد نیاز واحدهای تحقیقاتی.
4. تربیت مدیران، برنامهریزان، ارزشیابان و مجریان برنامههای مربوطه در واحدهای اجرایی، اعتباری و تعاونی.
ب) اهمیت این دوره از این جهت مورد توجه است که با توجه به پیچیدگیهای روزافزون مسائل اقتصادی، الزاماً میبایست در جهت آموزش و پرورش نیروی انسانی متخصص در سطوح پیشرفتهتر از دوره کارشناسی اقتصادی کشاورزی اقدام نمود و این دوره نه تنها این نیاز را برآورده مینماید، بلکه امکان و زمینههای لازم برای ایجاد، توسعه و بهرهمندی بخش کشاورزی از نیروی انسانی متخصصتری در سطح دکتری اقتصاد کشاورزی مبتنی بر یک زیر بنای اساسی از علوم کشاورزی برای متخصصین علوم اقتصادی را فراهم میسازد.
اقتصاد کشاورزی، در جهان امروز یکی از مشکلات اساسی بشر تأمین نیازهای غذایی است، به گونهای که امنیت غذایی به عنوان یکی از اهداف مهم سرلوحه برنامههای دولتها قرار گرفته است. بدون شک به منظور نیل به امنیت غذایی علاوه بر اتخاذ سیاستهای مطلوب و برخورداری از منابع کافی باید تولید کشاورزی به گونهای باشد که تمامی نیازهای جامعه را برآورده کند. از سوی دیگر تولید کشاورزی خود نیازمند دو گروه عوامل تولیدی میباشد. گروه اول، عوامل فیزیکی تولید از قبیل: زمین، بذر، آب، نیروی کار و غیره که وجود آنها از نظر کمی و کیفی شرط لازم تولید است و گروه دوم عوامل غیرفیزیکی تولید که ریشه در مدیریت و اقتصاد کشاورزی دارند. با توجه به اهمیت و ضرورت مدیریت و اقتصاد کشاورزی، این عامل به عنوان شرط کافی تولید تلقی میگردد. بنابراین به منظور تولید کشاورزی مطلوب و بهینه، وجود عوامل فیزیکی و غیرفیزیکی تولید در کنار یکدیگر لازم و ملزوم هم میباشند.
تعریف و هدف
اقتصاد کشاورزی به مجموعهای از علوم و روشها اطلاق میشود که عوامل اقتصادی موثر در امور کشاورزی، روابط اقتصادی موجود بین عوامل تولید کشاورزی و کاربرد اصول اقتصادی را در تولید و توسعه کشاورزی مورد بحث و بررسی قرار میدهد. به بیان دیگر اقتصاد کشاورزی عبارت از کاربرد اصول و نظریههای اقتصاد عمومی در فرآیند تولید، مبادله، توزیع و مصرف مواد غذایی و مواد خام اولیه مورد نیاز سایر بخش هاست. بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که اقتصاد کشاورزی، روشهای چگونگی استفاده مطلوب و بهینه از منابع طبیعی در بخش کشاورزی را از طریق شیوهها و ابزار کارآمد خود مورد مطالعه قرار میدهد. هدف از ایجاد این رشته، تربیت نیروهای متخصص و کارآمدی است که بتوانند با تکیه بر دانش و اندوختههای علمی و تجارب عملی خود به عنوان کارشناس اقتصاد کشاورزی به تهیه و تدوین طرحهای توسعه کشاورزی و ارزیابی اقتصادی آنها در سطوح مختلف منطقهای و یا ملی بپردازند و همچنین از طریق بکارگیری روشهای تجزیه و تحلیل کمی و ارائه مدلهای ریاضی در حل مسائل و مشکلات تولید، توزیع و یا مصرف مواد غذایی و مواد خام، راهکارهای مناسبی را ارائه مینمایند. متخصصان اقتصاد کشاورزی در فعالیتهای آموزشی و تحقیقاتی مرتبط با مسائل اقتصادی بخش کشاورزی نیز میتوانند همکاری نمایند.
توانمندی ها
رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی نیز مثل دو رشته مهندسی کشاورزی-آبیاری و مهندسی ماشین های کشاورزی تنها از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی دانشجو می پذیرد. چرا که دانشجو این رشته باید بتواند به خوبی محاسبه کرده و اطلاعات به دست آمده را تجزیه و تحلیل کند.یعنی بعد از اینکه اطلاعات فنی مورد نیاز خود را از متخصصان کشاورزی در بخش های مختلف اعم از آبیاری،زراعت،خاک شناسی،علوم دامیو سایر متخصصان دریافت کرد،یک برنامه ی عملی مناسب در زمینه مقدار نیروی کار دائمی یا فصلی،نوع مماشین الات مصرفی و الگوی بهینه ی تقاضا و مصرف بخش های مختلف کشاورزی تعین نماید و البته چنین کاری نیاز به ریاضی و آمار قوی و آشنایی با اصول کشاورزی دارد.
دکتر صدرالاشرف در همین زمینه میگوید:
به تجربه ثابت شده است که داوطلبان گروه ریاضی و فیزیک به دلیل پایه ی ریاضی آنها قوی است ،در این رشته موفق تر هستند.در ضمن دانشجویی که به کشاورزی علاقه دارد و از کار و فعالیت در مزارع و دامداری ها لذت می برند ، میتوانند در این رشته پیشرفت کند چون یک فارغ التحصیلمهندسی اقتصاد کشاورزی نمی تواند از محیط های روستایی و قطب های تولید کشاورزی فاصله رد و در پشت میز محاسبات اقتصادی خود را انجام دهد.
گفتنی است در حالی که رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی تنها از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی دانشجو می پذیرد ، رشته گرایش اقتصاد کشاورزی تنها از بین دانشجویان علوم تجربی و علوم انسانی داوطلبان خود را انتخاب می کند و داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی نمی توانند این گرایش را انتخاب نمایند!
فرصت های شغلی موجود برای فارغ التحصیل مهندسی اقتصاد کشاورزی (در مقطع کارشناسی )
هر ساله از طریق رسانه های گروهی مطلع می شویم که در بعضی از نقاط کشور، در دی ماه یا فروردین سیل می آید و در تیر ماه و مرداد ماه در همان منطقه خشکسالی می شود. حوادثی که آثار و تبعات آن از یک سو به صورت فقر، مهاجرت بی رویه ی روستائیان به شهرها، ناامنی ، فساد و ناهنجاری های اجتماعی جلوه گر می شود و از سوی دیگر باعث وابستگی کشور ما به قدرت های بزرگ دنیا می گردد. قدرت هایی که امروزه محصولات مهم کشاورزی از قبیل گندم و برنج را نه به عنوان کالای مصرفی بلکه به عنوان ابزارهای سیاسی می دانند.
حال در برابر این مشکل چه باید کرد؟ باید گفت که این بر عهده ی رنامه ریزان اقتصاد کشاورزی است که الگوهای متداول اقتصادی را با شرایط عینی کشور و با استفاده از تجربیات دیگران و پیش شرط های اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی تعیین و طراحی کرده و ساز و کاری متناسب با شرایط موجود کشور ارائه دهند تا بتوان از بروز حوادث فوق و پیامدهای منفی آن تا حدودی جلوگیری کرد.